Siberkondri ve sağlık anksiyetesinin COVID-19 bilgi, tutum ve davranışları ile ilişkisi

Abstract

Araştırma siberkondri ve sağlık anksiyetesinin COVID-19 bilgi, tutum ve davranışları ile ilişkisini belirlemek amacıyla yapıldı. Kesitsel tipteki çalışma Ekim 2021-Ocak 2022 tarihleri arasında Balıkesir ilindeki kentsel bir bölgede yürütüldü. Örnek büyüklüğü, OpenEpi programı kullanılarak 12773 kişilik evren, %50 prevalans, %5 sapma, 1.5 desen etkisi, %95 güven düzeyinde 560 kişi hesaplanmış olup 600 kişiye çok aşamalı örnekleme yöntemiyle ulaşıldı. Araştırmanın bağımlı değişkeni COVID-19 Bilgi, Tutum, Davranış düzeyidir. Tek değişkenli analizlerde t testi, ANOVA (posthoc:Tukey HSD), ileri analizlerde lineer regresyon analizi kullanıldı. Katılımcıların COVID-19 Bilgi, Tutum ve Davranış Ölçeği puanı 80.67±13.14, Siberkondri Ciddiyet Ölçeği puanı 39.55±08.30, Sağlık Anksiyetesi Ölçeği puanı 12.79±11.96'dır. Lineer regresyon analizi sonucunda COVID-19 Bilgi, Tutum ve Davranış Ölçeği puanı alt sosyal sınıfta olan kişilerde (β:-8.983; %95 GA -16.84; -1.12), genel sağlık algısı iyi olmayanlarda (β:14.798; %95 GA 5.79; 23.80), COVID-19'a yönelik önlem almayanlarda (β:36.333; %95 GA 17.64; 55.00), COVID-19 sürecinde hijyene dikkat etmeyenlerde (β:21.147; %95 GA 3.54; 38.75), COVID-19'u bulaştırmaktan endişelenmeyenlerde (β:-9.782; %95 GA -20.60; 1.04), iki tür (hem Biontech, hem Sinovac) COVID-19 aşısı olmayanlarda (β:11.183; %95 GA 2.44; 19.92), COVID-19 aşı tereddüdü olanlarda (β:-16.354; %95 GA -25.34,-7.36), dini nedenler dolayısıyla COVID-19 aşısı olmak istemeyenlerde anlamlı olarak düşüktür. Ayrıca çocuk sayısı (β:-7.015; %95 GA -11.45,-2.57) ve sağlık anksiyetesi puanı azaldıkça (β:-0.317; %95 GA -0.53,-0.09), COVID-19 aşı olma dozu arttıkça (β:-16.354; %95 GA -25.34,-7.36), COVID-19 Bilgi, Tutum ve Davranış Ölçeği puanı artmaktadır (Adj. R2=0.504, F=5.063, p=0.000, Durbin-Watson=1.488). Araştırmada sağlık anksiyetesi ve siberkondri düzeyi düşük; COVID-19 Bilgi, Tutum ve Davranış düzeyi yüksek bulunmuştur. COVID-19'a ilişkin bilgi, tutum ve davranış düzeyini artırmaya yönelik ve toplumun dezavantajlı gruplarına yönelik destekleyici müdahale çalışmalarının yapılması önerilmektedir.

The study was conducted to determine the relationship of cyberchondria and health anxiety with COVID-19 knowledge, attitudes and behaviors. The cross-sectional study was conducted in an urban area in Balikesir province between October 2021 and January 2022. The sample size was calculated as a population of 12773 people, 50% prevalence, 5% deviation, 1.5 pattern effect, 95% confidence level, using the OpenEpi program, and 600 people were reached by multi-stage sampling method. The dependent variable of the research is COVID-19 knowledge, attitude and behavior level. T-test, ANOVA (posthoc:Tukey HSD) were used for univariate analyses, and linear regression analysis was used for further analyses. The COVID-19 Knowledge, Attitude and Behavior Scale scores of the participants were 80.67±13.14, the Cyberchondria Severity Scale score was 39.55±08.30, and the Health Anxiety Scale score was 12.79±11.96. As a result of the linear regression analysis, the COVID-19 Knowledge, Attitude and Behavior Scale scores were in the lower social class (β: -8.983; 95% CI -16.84; -1.12), and those whose general health perception was not good (β:14.798; 95% CI 5.79; 23.80), those who did not take precautions against COVID-19 (β:36,333; 95% CI 17.64; 55.00), those who did not pay attention to hygiene during the COVID-19 process (β:21.147; 95% CI 3.54; 38.75), from transmitting COVID-19 in those who were not worried (β: -9.782; 95% CI -20.60; 1.04), two types (Both Biontech and Sinovac) were not vaccinated for COVID-19 (β:11.183; 95% CI 2.44; 19.92), those with COVID-19 vaccine hesitations ( β:-16.354; 95% CI -25.34,-7.36) was significantly lower in those who did not want to be vaccinated for COVID-19 for religious reasons. In addition, as the number of children (β:-7.015; 95% CI -11.45,-2.57) and health anxiety score decreased (β:-0.317; 95% CI -0.53,-0.09), as the COVID-19 vaccination dose increased (β:- 16,354; 95% CI -25.34, -7.36), COVID-19 knowledge, attitude, and behavior scale score increases (Adj. R2=0.504, F=5.063, p=0.000, Durbin-Watson=1.488). In the study, health anxiety and cyberchondria levels were found low; COVID-19 Knowledge, Attitude and Behavior level was found to be high. It is recommended to carry out supportive intervention studies aimed at increasing the level of knowledge, attitudes and behaviors related to COVID-19 and for the disadvantaged groups of the society.