1960 sonrası sanatta kadın sanatçılar ve portre çalışmaları

Abstract

1960 sonrası sanatta kadın sanatçılar ve portre çalışmaları başlıklı çalışmada, eril bakış açısına sahip sanat tarihi içindeki kadın sanatçılar, 1960 sonrası eşitlik talebiyle başlayan feminizmin etkileriyle birlikte eril iktidarın biçimlendirdiği toplumsal cinsiyet rollerini ve eril iktidarın çıkarları doğrultusunda oluşturduğu kadın temsillerini yıkmaya başlamış ve kendi temsillerini yaratmışlardır. Bir kimlik temsili olarak görülen portreyi, 1960’ların feminizmin farklılık ve çoğulculuk söylemleri doğrultusunda yapısökümcü bir anlayışla ve yeni ifade olanaklarıyla birlikte ele alan kadın sanatçılar bu araştırmanın konusu olarak seçilmiştir. Tezin tanımlar kısmında portre, feminizm, feminist sanat, kadın, erkek, çağdaş sanat, eril, ataerkil, oto portre ve toplumsal cinsiyet kavramlarının tanımları yapılmıştır. İlgili alan yazın bölümünde kadın olma ve kadın sanatçı olma meselesi biyolojik ve toplumsal cinsiyet bağlamında ele alınmıştır. Eril iktidarın toplumsal cinsiyet tanımlamaları çerçevesinde şekillenen kadın olma durumu, kadın sanatçılar tarafından sorgulanmış ve bu durum özellikle sanat alanında Linda Noclin’in “Neden Hiç Büyük Kadın Sanatçı Yok?” makalesinden yola çıkılarak oluşturulmuştur. Temsil ve portre ilişkisi incelenmiş, sonrasında ise bu temsil ve portre ilişkisinin 1960 sonrası sanatta nasıl bir değişime uğradığı araştırılmıştır. İlgili araştırmalar bölümde ise; kadın sanatçıların eril iktidarın söylemleri ve toplumsal cinsiyet tanımlamalarının yanında; sanat tarihinden dışlanma ve öteki olarak görülme meselelerine portrenin temsil mantığıyla nasıl yaklaştıkları araştırılmıştır. Kadın sanatçıların kadın, temsil ve portreyi ters yüz ederek yapısökümcü bir anlayışla ürettikleri eserler incelenmiştir. 1960’tan günümüze kadın sanatçıların portrelerini hangi temellendirmeler üzerine oluşturduğu incelenerek temsil biçimleri üzerine bir sınıflandırma yapılmış ve kadının temsilini kendi bakış açılarıyla yeni ifade olanaklarıyla birlikte ele aldıkları portre çalışmaları üzerinden bu değişimin temelleri incelenmiştir. Bulgular ve yorum bölümde ise kadının portre olarak temsil edilme meselesi kendi portre çalışmalarım üzerinden desteklenerek değerlendirilmeye çalışılmıştır.

With the effects of feminism that started with the demand for freedom after 1960, the woman in art with a masculine perspective, which revealed the woman's exterior and portrait works in post-1960 art, women began to disappear and created their own existence. With its content that deals with the portrait, which is seen as a representation of identity, with a deconstructive understanding targeting the dimension of 1960s feminism and pluralism discourses, and with new expression possibilities, it deals with this content as a woman. In the components of the thesis, definitions of the concepts of portrait, feminism, feminist art, woman, man, contemporary art, masculine, patriarchal, self-portrait and gender were made. In the related literature section, the issue of being a woman and being a female artist is discussed in the context of biological and gender. The state of being a woman, which is shaped within the framework of gender definitions of masculine power, has been questioned by female artists, and this situation has been questioned especially in the field of art by Linda Noclin, "Why Are There No Great Female Artists?" It was created based on the article. The relationship between representation and portrait was examined, and then it was researched how this relationship between representation and portrait changed in art after 1960. Related researches are in the section; In addition to the discourses of masculine power and gender definitions of female artists; How they approached the issues of being excluded from the history of art and being seen as the other, with the representational logic of the portrait, was examined. The works produced by women artists with a deconstructive understanding by reversing women, representation and portrait were examined. A classification has been made on the forms of representation by examining the basis on which female artists have created their portraits since 1960, and the foundations of this change have been examined through the portrait works in which they have discussed the representation of women with their own perspectives and new expression possibilities. In the findings and interpretation section, the issue of the representation of women as portraits has been tried to be evaluated by supporting it through my own portrait works.