Gastronomik ürün envanteri oluşturmaya yönelik bir araştırma: Edremit yöresi örneği

Abstract

İnsanların veya doğada yaşayan canlıların yaşamı için beslenme, gerekli olan bir ihtiyaç olup ve zaman içerisinde kültürel bir olgu haline dönüşmüştür. İnsanların yiyecek ürünleri hazırlaması, yaptığı yiyecekleri sunması ve o yiyecekleri tüketmesi onların hangi kültüre ait olduğunu ve hangi kültürü yansıttığını göstermektedir. Bu doğrultuda yerel mutfak kültürleri zaman içerisinde gelişim göstererek oluşmuş ve diğer kültürlerden ayrışarak yeni bir kültür meydana getirmiştir. Sosyal ve kültürel olarak yiyeceklerin tüketimi birçok farklı etmen ve faktörle ilişkilidir. Bu faktörler bölgeden bölgeye farklılıklar gösterebilmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, bir bölgeye ait olan yerel gastronomik ürünlerin belirlenip ve bu ürünlerin envanter listesinin oluşturularak bu ürünlerin turizme kazandırılıp kullanılabilirliğini arttırmak ve unutulmamasını sağlayarak gelecek nesillere de aktarılması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda ilgili literatür taraması yapıldıktan sonra Balıkesir ili Edremit yöresi kırsal mahallelerinde yaşayan bireylerle yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak bu bireylerle görüşme gerçekleştirilmiştir. Görüşme sorularında ilk olarak bireylerin sosyo-demografik özellikleri belirlenerek daha sonraki sorularda bölgeye ait gastronomik ürünlerin neler olduğuna dair sorular sorulmuştur. Elde edilen veriler sonucunda betimsel araştırma tekniği ile yorumlanmıştır. Araştırma kapsamında toplamda 62 kişi ile görüşme gerçekleştirilmiş olup bunlardan 57 kişi kadın, 5 kişi ise erkeklerden oluşmaktadır. Özellikle kadın katılımcıların görüşme sorularına verdiği cevaplarda daha istekli oldukları görülmüştür. Mesleklerin genellikle çiftçilik olduğu ve eğitim düzeyinin ise orta derecede olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde bölgeye ait çok çeşitli gastronomik ürünlerin olduğu ve bunların hepsinin farklı tekniklerle hazırlanıp tüketildiği anlaşılmıştır. Görüşmeye katılım sağlayan bireylerin bu zenginliğin farkında oldukları ve unutulmaması için çaba göstererek bu ürünlerin kullanımının nasıl olduğunu yeni nesillere aktardıklarını da ifade etmişlerdir. Geleneksel kültürlerinin devamlılığını sağlamak ve bu yerel ürünlerin gelecek nesillere aktarma konusunda hassas oldukları görülmektedir. Yörede tespit edilen yerel gastronomik ürünlerin çekici bir unsur olarak turizmde kullanılabilirliği saptanmıştır. Araştırma toplamda beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde giriş; araştırmanın problemi, araştırmanın amacı, araştırmanın önemi, araştırmanın varsayımları ve sınırlılıklardan oluşmaktadır. İkinci bölümde ise ilgili alanyazın; gastronomi olgusu, gastronomik ürün kavramı, Ege bölgesi mutfağı genel özellikleri ve ilgili araştırmalar bölümlerinden oluşmaktadır. Üçüncü bölümde araştırma yönteminin olduğu kısım, dördüncü bölümde bulgular ve yorumların olduğu kısım, çalışmanın son bölümü olan beşinci bölümde ise sonuç ve öneriler kısmından oluşmaktadır.

Nutrition is a necessary need for the life of people or living creatures in nature and has turned into a cultural phenomenon over time. People's preparation of food products, serving the dishes they cook and consuming these foods show which culture they belong to and which culture they reflect. In this direction, local culinary cultures developed over time and separated from other cultures and created a new culture. Socially and culturally, food consumption is associated with many different factors. These factors may differ from region to region. The main purpose of this research is to identify the local gastronomic products of a region and to create an inventory list of these products, to increase the usability of these products to tourism and to transfer them to future generations by ensuring that they are not forgotten. For this purpose, after reviewing the relevant literature, interviews were conducted with individuals living in the rural neighborhoods of Edremit district in Balıkesir using face-to-face interview technique. In the interview questions, firstly, the socio-demographic characteristics of the individuals were determined, and then questions were asked about the gastronomic products of the region. As a result of the data obtained, it was interpreted with the descriptive research technique. As a result of the research, a total of 62 people were interviewed, 57 of whom were women and 5 were men. It was observed that especially female participants were more willing to answer the interview questions. It has been determined that the occupations are farming in general and the education level is medium. In the analysis of the data obtained, it has been understood that there are a wide variety of gastronomic products belonging to the region and all of them are prepared and consumed with different techniques. In addition, the individuals participating in the interview stated that they are aware of this richness and work to ensure that it is not forgotten, and that they transfer the use of these products to new generations. It is seen that they are sensitive about ensuring the continuity of their traditional cultures and transferring these local products to future generations. It has been determined that the local gastronomic products detected in the region can be used as an attractive element In tourism. The research consists of a total of five parts. Introduction in the first part; The purpose of the research, the importance of the research, the assumptions and limitations of the research constitute the problem of the research. Related literature in the second part; gastronomy phenomenon, gastronomic product concept, general characteristics of Aegean cuisine and related research sections. The third part consists of the research method, the fourth part consists of findings and comments, and the last part of the study, which is the fifth part, consists of conclusions and suggestions.