Balıkesir - Sındırgı, Çoturtepe köyü'nde kırsal yerleşim dokusunun incelenmesi ve koruma önerisi

Abstract

Kırsal alanların zamanla oluşan doğal ve kültürel katmanları toplumun izlerini verir. Bu alanlar bir toplumun yaşayış biçimi, kültürünü, değerlerini yansıtan en önemli birimlerdir. Kırsal alanların mimarisi de yöreye özgü malzeme ve alan sakinlerinin mekân algısıyla kendine özgü bir kimlik oluşturur. Bu kimliği gelecek nesillere tanıtmak ve aktarmak amacıyla kırsal alan mimarisi ve kırsal mimarlık mirası konuları üzerine 1800'lerin sonlarından bu yana birçok çalışma yapılmıştır. Bu tezde ise yöresine özgü yapı malzemesiyle inşa edilen ve günümüzde de önemli ölçüde korunmuş olan Çoturtepe Köyü incelenmiştir. Balıkesir ilinin güneyinde bulunan köy Sındırgı ilçesinde yer alır. Eski Balıkesir – İzmir kara yolu üzerinde, Balıkesir'e 63 km. uzaklıkta yer alan ilçe, alüvyon ova olan Sındırgı Ovası üzerinde kurulmuştur. Sındırgı ve çevresinde yerleşim izleri MÖ 7. Yüzyıla kadar uzanmaktadır. Antik Dönem' de Mysia olarak adlandırılan bölgeye M.Ö. 129'da Roma İmparatorluğu hâkim olmuştur. 1300'lü yıllarda ise bölge Türk hâkimiyetine girmiştir. 1323 yılında Osmanlı hâkimiyeti başlayan bölgeye Osmanlı tarafından Toroslar ve diğer bölgelerden Avşarlar, Çavdarlar, Çepniler, Türkmenler ve Yağcıbedir adlarını taşıyan yörük toplulukları getirilmiştir. 1800'lerin başlarında kurulan Çoturtepe köyü de yörük köyüdür. Köy yerleşiminde bulunan ve Roma İmparatorluğu döneminde zindan olarak kullanıldığı tahmin edilen Zindan Kayalıkları'nın tarihinin üç bin yıl öncesine uzandığı düşünülmektedir. Bu nedenle Çoturtepe köyünde geçmişte de yerleşim olabileceği tahmin edilmektedir. Tez çalışması kapsamında Çoturtepe'nin kırsal yerleşim dokusu, doğal çevre ve yapılı çevre değerleri üzerinden incelenmiş ve bölgenin korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için öneriler geliştirilmiştir. Çalışma sonuç bölümüyle birlikte beş bölümden oluşmaktadır.

The natural and cultural layers of rural areas formed over time give traces of society. These areas are the most important units that reflect a society's lifestyle, culture and values. The architecture of rural areas also creates a unique identity with local materials and the residents' perception of space. In order to introduce and transfer this identity to future generations, many studies have been carried out on rural architecture and rural architectural heritage since the late 1800s. In this thesis, Çoturtepe Village, which was built with building materials specific to its region and is still significantly preserved today, was examined. The village is located in Sındırgı district, in the south of Balıkesir. On the old Balıkesir - İzmir highway, 63 km from Balıkesir. The district is located on the Sındırgı Plain, which is an alluvial plain. Traces of settlement in Sındırgı and its surroundings date back to the 7th century BC. B.C. to the region called Mysia in the Ancient Period. In 129, the Roman Empire came to power. In the 1300s, the region came under Turkish rule. Yoruk communities named Avşarlar, Çavdarlar, Çepniler, Türkmenler and Yağcıbedir were brought by the Ottomans from the Toros Mountains and other regions to the region, where Ottoman rule began in 1323. Çoturtepe village, founded in the early 1800s, is also a nomadic village. It is thought that the history of Zindan Rocks, located in the village settlement and used as a dungeon during the Roman Empire, dates back three thousand years. For this reason, it is estimated that Çoturtepe village may have been inhabited in the past. Within the scope of the thesis study, the rural settlement pattern of Çoturtepe was examined in terms of natural environment and built environment values, and suggestions were developed to ensure the protection and sustainability of the region. The study consists of five chapters including the conclusion section.