Öğrenme sürecinde rehber: Ortaöğretim matematik ders kitaplarındaki ön örgütleyicilerin analizi

Abstract

Bu çalışmada ortaöğretim matematik ders kitapları ‘Sayılar ve Cebir’ öğrenme alanındaki ön örgütleyicilerin türü, işlevi ve sunulma şekillerine göre dağılımının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın modeli betimsel nitelikli tarama modelidir. Ortaöğretim matematik ders kitaplarından elde edilen veriler doküman analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, açıklamalı ön örgütleyicilerin karşılaştırmalı ön örgütleyicilere oranla daha fazla olduğu; ön örgütleyicilerin yoğun olarak yeni bilgideki kavramların arasındaki ilişkileri açığa çıkarma işleviyle kullanıldığı, yeni bilgiye dikkat çekme işlevinin ise diğer işlevlere göre daha sınırlı sayıda yer aldığını göstermektedir. En fazla ön örgütleyici 12. Sınıf ders kitabında yer alırken bu ön örgütleyicilerin çoğunluğu açıklamalı ön örgütleyici ve bilgideki kavramların arasındaki ilişkileri açığa çıkarma işlevi taşımaktadır. Sunulma şekillerine göre yapılan inceleme sonucu yazılı ön örgütleyicilerin görsel ön örgütleyicilere oranla daha fazla kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar; en fazla 9. Sınıf “Denklemler ve Eşitsizlikler” alt öğrenme alanında ön örgütleyici belirlenirken, çoğunluğunun açıklamalı türünde, yeni bilgideki kavramların arasındaki ilişkileri açığa çıkarma işlevi taşıyan ve yazılı olarak sunulan ön örgütleyici olduğunu göstermektedir.

In this study, it is aimed to examine the distribution of the advance organizers in the secondary school mathematics textbooks in the learning field of 'Numbers and Algebra' according to their type, function and presentation style. The model of the study is the descriptive survey model. Data obtained from secondary mathematics textbooks were analyzed using document analysis. The results obtained show that the expository advance organizers are more than the comparative advance organizers; It shows that the advance organizers are used intensively with the function of revealing the relations between the concepts in the new information, and the function of drawing attention to the new information is more limited than the other functions. While the most advance organizers are included in the 12th grade textbook, the majority of these advance organizers are expository advance organizers and have the function of revealing the relationships between the the concepts in the new knowledge. As a result of the examination made according to the way they were presented, it was concluded that the written advance organizers were used more than the visual advance organizers. The results show that while the advance organizers were determined in the 9th grade "Equations and Inequalities" sub-learning area, most of them were advance organizers in the explanatory type, which had the function of revealing the relations between the concepts in the new knowledge and presented in writing.