Karesi gazetesindeki edebi ve kültürel muhteva üzerine bir inceleme (1886-1888)

Abstract

1864 Vilâyet Nizamnamesi ile vilâyet sistemine geçilmiş ve vilâyet gazeteleri faaliyete başlamıştır. Bu gazetelerin çoğu yerel basın adına atılan ilk adım olma özelliğini taşımaktadır. Balıkesir iline ait ilk gazete ise 1886-1888 arasında çıkartılan Karesi gazetesidir. Yapılan araştırmada Balıkesir'de yayımlanan ilk gazete olan Karesi gazetesi edebû ve kültürel yazıları bakımından incelenmiştir. Gazetedeki edebû eserler şiir, hikâye, mektup ve mensur şiirdir. Şiir gazetede önemli bir yere sahiptir ve gazete zamanla ünlü şairlerin yetiştirildiği edebû bir mektep olmuştur. Araştırmada şiirler temalarına göre incelenmiştir. Halkı eğitme amacını taşıyan gazetedeki kültürel ürünler ise içeriğine uygun başlıklar altında değerlendirilmiştir: Basın-yayın, ziraat, tıp ve sağlık... Bu araştırma ile bir vilâyet gazetesi olan Karesi gazetesinin içeriği belirlenmeye çalışılmıştır. Bunun için de gazetenin içindeki yazılara ait üç ayrı dizin hazırlanmıştır. Sonuç olarak yapılan araştırma ile gazetedeki edebû ve kültürel ürünler ve gazetenin yayımlandığı kültürel ortam tespit edilmeye çalışılmıştır.

Vilâyet (province) system was passed through by 1864 Vilâyet Regulation and vilâyet newspapers began to act. Most of these newspapers were the first step of local press. Karesi newspaper was the first newspaper of Balıkesir which was published between 1886-1888. In this study Karesi newspaper have been investigated in terms of literary and cultural articles. Literary works of Karesi newspaper are poems, stories, letters and mensur şiir (prose in rhymed verse). Poems had an important place in this newspaper and in time the newspaper became a literary school which famous poet was raised in. The poems have been investigated according to their themas. The cultural works which had a purpose of educating people was evaluated under the suitable title of their contents. Such as press-publication, agriculture, medicine and healty… To determine contents of Karesi newspaper three different indexes have been prepared. With these investigation, the literary and cultural works and cultural environment that the newspaper was published were tried to determine.