Stachys L. cinsinin Betonica (L.) R. Bhattachajee altcinsi taksonları üzerinde karşılaştırmalı anatomik ve mikromorfolojik araştırmalar

Abstract

Bu çalımada, Kuzey Anadolu'da yayılış gösteren Stachys cinsine ait Betonica altcinsi taksonlarının (Stachys macrantha (C. Koch) Stearn, Stachys officinalis (L.) Trevisan subsp. officinalis, Stachys officinalis (L.) Trevisan subsp. balcanica (P.W. Ball) R. Bhattacharjee, Stachys macrostachya (Wend.) Briq.) anatomik özellikleri incelenmiştir. Anatomik çalışmalar, Olympus BX53 mikroskobunda, nutlet ile ilgili mikromorfolojik çalışmalar ise Masaüstü-SEM ve Olympus SZX10 Stereo araştırma mikroskobunda yapılmıştır. Anatomik çalışmalarda, gövde ve yapraklardan alınan enine ve yüzeysel kesitler detaylı olarak incelenmiş ve anatomik deskripsiyonları yapılmıştır. Yapılan anatomik çalışmalar sonucunda, taksonların gövde anatomik yapılarının genellikle birbirine benzer olduğu görülmüştür. Bununla birlikte; kutikula kalınlıkları, epidermis kalınlıkları kollenkima kalınlıkları, parankima tabaka sayısı ve trake çapları bakımından taksonlar arasında farklılıklar tespit edilmiştir. Yaprak anatomik yapılarında ise, kutikula kalınlığı, epidermis kalınlığı, palizat ve sünger parankima sıraları, yaprak orta damar kollenkima ve sklerankima tabaka sayıları bakımından farklılıklar görülmüştür. Nutletler üzerinde yapılan mikromorfolojik çalışmalarda, nutlet şekli, yüzey strüktürü, kanat varlığı ve boyutlarında farklılıklar tespit edilmiştir. Elde edilen anatomik sonuçlar, taksonların ayırt edilmesinde yararlı olabilecektir.

In this study, four taxa of Betonica have been examined that distribute in north of Turkey (Stachys macrantha (C. Koch) Stearn, Stachys officinalis (L.) Trevisan subsp. officinalis, Stachys officinalis (L.) Trevisan subsp. balcanica (P.W. Ball) R. Bhattacharjee, Stachys macrostachya (Wend.) Briq.) Anatomical studies that materiels that it is prepared have been examined by olympus BX53 light microscope and it has been taken photos and measurements. In the micromorphology of seed has been determined diversity in shape, surface, wing and size of seeds by SEM and Olympus SZX10 Stereo microscope and it has been taken photos and measurements. Generally, stem anatomies of taxa resemble each other. However, it is different in the some tissues. Such as: the cuticle thickness, the thickness of the epidermis, the collenchyma thickness, number of layer of parenchyma and tracheal diameter. In anatomy of leaf, it is different in the some structure. For example: cuticle thickness, the thickness of the epidermis, line of palisade and sponge paranchyma, number of layer of collenchyma and sclerenchyma of midrib. In the micromorphological studies for nutlets; the shape of nutlet, the structure of surface, the existence of wing and the different sizes of nutlets have been determined. As the anatomical results, it will be able to benefit in distinguishing between taxa.