Ekonomik sipariş miktarı modelinin bir üretim işletmesinde belirli bir ürün grubuna yönelik incelenmesi

Abstract

Firmalar, ani talep değişikliklerine daha iyi cevap verebilmeleri için ve birçok sebeplerden dolayı ellerinde bir miktar stok bulundururlar. Bu sebepler arasında, belirsiz piyasa koşullarından kaynaklanan stoksuzluk durumunda üretimin durması, zaman ve para kaybı, saygınlık kayıpları yer almaktadır. Fakat fazla stokun firmalara birçok zararları vardır. Bu zararlar firmaların maliyetlerini yükseltmektedir. Bu yüzden firmalar envanterlerini etkin bir biçimde yönetmek zorundadırlar. Bu çalışma, stok kontrol yöntemlerinden birisi olan ekonomik sipariş miktarı modelinin seramik fabrikasında uygulanmasını içerir. ESM hesaplamalarında iki farklı yöntem uygulanmıştır. Birinci yöntemde, ESM hesaplamalarının model kurmadan yanıt yüzey metodu (YYM) ile analizin gerçekleştirilmesidir. İkinci yöntem, model kurarak klasik ESM hesaplamasından oluşmaktadır. Seramik ürünlerinin üretilmesi için 281çeşit yardımcı malzemeye kullanmaktadır. Bu malzemeler arasında hangilerinin öncelikli olduğunu belirlemek için Pareto (ABC) analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda 281 ürün çeşidi içerisinden 21 ürünün değeri toplam ürüne oranı % 70,4 olduğundan, hesaplama 21 ürün için gerçekleştirilmiştir. Her bir ürünün 2011, 2012,1013 ve 2014 yıllarına ait kullanım değerleri firmadan alınmıştır. ESM modelinde yer alan talep miktarını bulmak için 8 farklı talep tahmin yöntemleri uygulanmıştır. Tahmin sonucunda model kurarak ürünlere ait ESM hesaplanmıştır. Ayrıca aynı ürünlerin YYM ile ESM hesaplamaları yapılmış elde edilen her iki hesaplama sonuçları birbirleri ile kıyaslaması yapılmıştır. Veriler sonucunda YYM ile hesaplamaların, model kurularak yapılan hesaplamadan daha iyi sonuçlar elde edildiği görülmüştür. Ayrıca firmanın uygulamış olduğu ESM değerleri ile hesaplamış olduğumuz değerler arasında büyük farklar bulunmaktadır. Bulduğumuz değerler uygulanırsa firma 591,4 para birimi(pb) civarında önemli bir kazanç sağlayacaktır.

Companies generally keep some stocks to respond better due to some reasons and sudden demand changes. Apart from this there are many reasons for stocking such as production interruption due to running out of stock which stems from uncertain market conditions, loss of time, money and prestige. However, there are many disadvantages of overstocking. These disadvantages increase costs of companies so companies need to manage their inventory effectively. This study includes implementation of order quantity (EOQ) model which is one of inventory control methods in ceramic factory. Two different methods were applied in the calculation of EOQ. The first method is to carry out analyzing EOQ calculations by response surface method (RSM). The second method is about classic EOQ calculation. To produce the ceramic product, 281 different auxiliary materials are used. Pareto (ABC) analysis was performed to determine which of the materials have higher priority. As a result of the analysis, value of 21items among 281different items were compared to ratio of total product and the ratio was found %70, 4 so the calculations were made for 21 items. Usage value for every single items for years respectively 2011, 2012, 2013 and 2014 were received from the company. 8 different demand forecasting methods were applied to find the amount of the demand in EOQ. As a result of forecasting, EOQ of the items were calculated by establishing a model. Also, EOQ and RSM calculations of the items were made and both calculation results were compared to each other. In light of the obtained results, it is understood that RSM can be used in EOQ calculations results was better than the establishing a model result. Also, there are big differences between EOQ values which were implemented by the company and the value which we calculated. It is expected that the company will gain approximately 591,4 currencies if they implement RSM value.