Kapıdağ Yarımadasında (Balıkesir) doğal ortam insan ilişkileri

Abstract

Anadolu’nun kuzeybatısında Marmara Denizi’nin güneyinde yer alan Kapıdağ Yarımadası coğrafi konum olarak 28° 03’ ile 27° 40’ doğu boylamları ve 40° 35’ ile 40° 50’ kuzey enlemleri arasında yer almaktadır. Marmara Denizi’nin güneyinde bulunan yarımada yaklaşık olarak 300 km²’lik bir alan kaplamakta olup denizel etkinin iç kısımlara kadar sokulabildiği bir morfolojik özelliğe sahiptir. Bu çalışmadaki temel amaç Kapıdağ Yarımadası’nda doğal ortam koşulları ile insan faaliyetleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak ve ileride yapılacak çalışmalara bir altlık oluşturmak olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla yarımadanın sahip olduğu doğal ortam özelliklerine ilişkin Kapıdağ Yarımadası 1/ 100.000 ölçekli büyük toprak grupları, jeoloji haritaları ile 1/ 25.000 ölçekli topografya haritaları ve arazi kullanım haritasını oluşturmak maksadıyla uzaktan algılama teknikleri kullanılarak uydu bantları ArcGIS 10.2 programında dijital platformda bir araya getirilerek hazırlanan haritalar üzerinden yorumlama yoluna gidilmiştir. Ayrıca yarımada üzerinde insanoğlunun ilk faaliyetlerine ilişkin veriler yapılan literatür taraması yoluyla ortaya çıkarılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre Kapıdağ Yarımadası’nın zengin bir doğal ortam potansiyeli arz ettiği ve bu doğal ortam koşullarının M.Ö. 2.500 lü yıllardan itibaren kullanıla geldiği bu kullanımların ise günümüzde geçmişten daha vahşi bir şekilde ve yanlış kullanımlar sonucu yarımadanın doğal bitki örtüsü ile yarımadanın daha çok doğusunda kalan sahalar üzerinde doğal erozyonu hızlandırdığı tespit edilmiştir. Bu konuda doğal ortam potansiyelinin varlığına istinaden yarımada üzerinde doğal kaynak değerlerinin çevre planlamalarına ilişkin etüt çalışmaları yapılmalı, yarımada üzerinde yaşamını idame ettiren yerel halkın arazi kullanımlarında bilinçlendirilmesi sağlanmalı ve arazi kullanımları adına gelecekte en doğru kullanım kalıplarının ortaya çıkarılması sağlanmalıdır.

Kapidag Peninsula is located on the northwest of Turkey in the South of Marmara Sea where is located between 28 ° 03 'and 27 ° 40' east longitudes and between 40 ° 35 'and 40 ° 50' northern latitudes. The peninsula covers an area of approximately 300 km² and has a morphological feature that marine activity can be introduced into the interior. The main purpose of this study was to determine the relationship between natural environment conditions and human activities on the Kapıdağ Peninsula and to establish a baseline for future work. Therefore, The Kapıdağ Peninsula with its 1 / 100.000 scale large soil groups, geological maps, and 1 / 25.000 scaled topography maps and remote sensing techniques by using remote sensing techniques on the natural environment features of the peninsula are combined in the digital platform in the ArcGIS 10.2 program went to interpretation. In addition, the data on the first activities of human beings on the peninsula were revealed through literature review. According to the results obtained, the Kapıdağ Peninsula has a rich natural environment potential and these natural environment conditions have been observed in BC. These uses, which have been in use since the year 2.500, have been found to accelerate the natural erosion on the areas more east of the hill than the hill with the natural vegetation. In this context, studies on environmental planning of natural resource values on the peninsula should be carried out in order to ensure the existence of natural environment potential. Local people who are living on the peninsula should be made aware of their land use and to find out the best usage patterns for the future in the name of land use.