Vergi uyuşmazlıklarının çevrim içi çözümü: Türk vergi yargı sistemi üzerine değerlendirme

Abstract

Uyuşmazlık, herhangi bir hukuki ilişkinin varlığı, işleyişi ve sonuçları bakımından en az iki taraf arasında ortaya çıkan anlaşmazlıktır. Her alanda yaşanması muhtemel bu anlaşmazlıkların yapısı, internet kullanımının yaygınlaşması ve bilişim teknolojilerindeki gelişmelere bağlı olarak çeşitlilik göstermiştir. Bu değişim uyuşmazlıkların niteliğinde ve çözüm yollarında farklılıklar meydana getirmiştir. Uyuşmazlıkların çözümünde teknolojinin “dördüncü bir taraf” olarak çözüm sürecine dahil olmasıyla birlikte, bir değişim hareketi ortaya çıkmıştır. Bu dönüşüm uyuşmazlık çözüm sistemleri içerisine çevrim içi çözüm yollarının dahil edilmesi fikrini doğurmuştur. Çevrim içi çözüm yolu internet üzerinden hızlı, basit, daha az maliyetli şekilde uyuşmazlıkların giderilmesini amaçlayan bir yöntemdir. Çalışmanın amacı, çevrim içi yolların Türkiye’de uygulama alanını incelemek ve yargı aşamasında vergi uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde uyuşmazlık çözüm sistemleri içerisine dahil edilebilirliğini ele almaktır. Bu doğrultuda teori, ülke uygulamaları, mevcut yasal düzenlemeler ve yargılama ilkeleri üzerinden açıklamalar yapılmıştır. Bu değerlendirmeler neticesinde Türkiye’de çevrim içi çözüm yollarının kısmen uygulandığı ve hukuk yargılamasında uygulama alanı bulan eADR’nin, gerekli yasal düzenlemelerle vergi yargılamasında da uygulanabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

A dispute is a conflict that occurs between at least two parties in terms of existence, functioning and results of any legal relationship. The structure of these disputes, which are likely to be experienced in all areas, has varied depending on the widespread use of the internet and developments in information technologies. This alteration has generated differences in the nature of the disputes and its resolution. Together with the participation of the technology as “the fourth party” in resolution of the disputes a change movement has emerged. This transformation has led to the idea of including online solutions in dispute resolution systems. Online resolution way is a method aiming to resolve the disputes fast, simple and less costly via internet. The study aims to evaluate the application areas of online resolutions and to consider the availability of incorporating online dispute resolution ways into the dispute resolution system for resolving tax disputes in the judicial process in Turkey. From this point, evaluations have been made on the theory, country practices, existing legal regulations, and judgement principles. As a result of these evaluations, it has been concluded that the online resolution of disputes is partially implemented in Turkey and e-ADR, which have application areas in civil law proceedings, can also be applied in tax proceedings with the necessary legal regulations.