BİLSEM fen bilimleri dersi öğretim programı bireysel yetenekleri fark ettirme kazanımlarının yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre incelenmesi

Abstract

Bilim ve teknolojideki gelişmeler, eğitimde program geliştirme çalışmalarını gerekli kılmıştır. Eğitim programlarının amacına ulaşması, belirli bir hiyerarşi içinde yürütülen öğretim programlarıyla mümkündür. Bu çalışmada, Türkiye’de Bilim ve Sanat Merkezi’nde (BİLSEM) öğrenim gören özel yetenekli öğrenciler için 2020 yılında hazırlanan Fen Bilimleri Öğretim Programı’nın Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme Programı (BYFP) bölümü yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmiştir. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi deseninde kurgulanmıştır. Araştırmada içeriği olgusal olarak yorumlayarak belgeleyen “doküman analizi” yaklaşımı kullanılmıştır. Bu yaklaşım ile öğretim programındaki kazanımların içindeki örtük anlamlar belirlenmiş ve analiz edilmiştir. Kazanımların, yenilenmiş Bloom taksonomisinin hangi bilgi boyutu ve bilişsel alan basamağında olduğunu belirlemek için iki uzmandan görüş alınmıştır. Verilerin analizi sonucunda yenilenmiş Bloom taksonomisinin bilgi boyutundaki kazanımların çoğunlukla kavramsal bilgi (%42.86) ve üstbilişsel bilgi (%37.14) kategorilerinde yoğunlaştığı görülmüştür. Ayrıca kazanımların %57’sinin bilişsel alan basamaklarındaki üst düşünme, %43’ünün ise alt düşünme becerilerine yönelik olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmanın BİLSEM öğretim programlarındaki bilişsel alan alt-üst düşünme becerilerinin oranının bilinmesine ve varsa bu konudaki eksikliklerin giderilerek programların geliştirilmesine katkıda bulunacağı düşünülmektedir. Literatürde örgün eğitim kurumlarında yürütülen diğer çalışmaların sonuçlarından farklı olan bu durumun, BİLSEM’lerde BYFP dışındaki diğer öğrenim düzeyleri olan uyum, destek eğitimi, özel yetenekleri geliştirme ve proje yönetimi programlarının tüm branşlardaki öğretim programları için de incelenmesi önerilmektedir.

Developments in science and technology have necessitated curriculum development studies in education. Achieving the purpose of education programs is possible with teaching programs carried out in a certain hierarchy. In this study, the Individual Talents Recognition Program (ITR) section of the Science Curriculum prepared in 2020 for gifted students studying at the Science and Art Center (BILSEM) in Turkey was examined according to the revised Bloom’s Taxonomy. The study was designed in one of the qualitative research methods, the document analysis pattern. In this research, the "document analysis" approach was used which documents the content by interpreting it factually. With this approach, the implicit meanings in the gains of science curriculum were determined and analyzed. Opinions of two experts were asked to determine which knowledge dimension and cognitive domain level of the revised Bloom’s taxonomy the gains are in. As a result of the data analysis, it was seen that the gains in the knowledge dimension of the revised Bloom’s taxonomy were mostly concentrated in the categories of conceptual knowledge (42.86%) and metacognitive knowledge (37.14%). In addition, it was determined that 57% of the gains were related to meta-thinking skills in the cognitive domain, and 43% to sub-thinking skills. It is thought that this study will contribute to understanding the level of cognitive domain upper-lower thinking skills in BILSEM curriculums and to the development of the curriculums by eliminating the deficiencies in this subject, if any. It is suggested that this situation, which is different from the results of other studies carried out in formal education institutions in the literature, should be examined for all branches of curriculums such as adaptation, support education, special talent development and project management programs in BILSEMs other than ITR.