Öğrenme alanlarına göre kullanılan problem türleri: PISA ve ulusal sınavlar üzerine karşılaştırmalı bir analiz

Abstract

Bir öğretim programında yer verilen öğrenme alanlarının bilgiyi ele alış biçimleri, öğrenme-öğretme stratejileri ve alışkanlıkları değişebildiği gibi bu öğrenme alanlarına ait konuların değerlendirme biçimleri ve bu değerlendirmelerde kullanılan araçlar da değişebilmektedir. Bu bağlamda şimdiki çalışmada; Türkiye?de ortaöğretime geçiş aşamasında uygulanan ulusal sınavlarda ve bir uluslararası karşılaştırmalı sınav olan PISA uygulamalarındaki matematik testlerinde kullanılan problemlerin sahip olduğu niteliklerin, öğrenme alanına göre durumunu tespit etmek, ayrıca değerlendirmeler arasındaki benzerlik ve farklılıkları belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaçla nitel araştırma yaklaşımlarından doküman analizinin kullanıldığı çalışmada, 2003-2019 yılları arasında yapılmış olan ulusal sınavlarda çıkmış 450 ve PISA uygulamalarında çıkmış ve açıklanmış 116 problem, tümdengelimsel yaklaşımla hazırlanan kodlama protokollerine göre içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışmanın sonucunda sayılar ve işlemler, cebir, veri işleme ve olasılık öğrenme alanı problemlerinin, her iki durumda da çoğunlukla ya da tamamen standart ya da sözel veri ağırlıklı problemler olduğu, geometri ve ölçme öğrenme alanı problemlerinin ise ulusal sınavlarda çoğunlukla standart, PISA?da ise yaklaşık dengeli bir şekilde olmak üzere çoğunlukla standart olmayan problemler olduğu, ayrıca PISA?daki tüm öğrenme alanı problemlerinin bağlamsal, ulusal sınavlarda ise sayılar ve işlemler, cebir ve geometri ve ölçme öğrenme alanlarında bağlam içermeyen problemlere daha fazla yer verildiği tespit edilmiştir. Bununla beraber problem çözmeye algoritmik ve kural temelli yaklaşılmaması, üst düzey becerilerin kullanılması, temsillerin etkin kullanımı gibi ortak perspektiflere, ulusal sınavlar ve PISA uygulamalarındaki bazı öğrenme alanlarındaki problemlerde yer verilmediği sonucuna ulaşılmıştır.

The way content areas in the curriculum handle information, learning-teaching strategies, and habits may change. In addition, the evaluation methods of the subjects belonging to these content areas and the tools used in these evaluations may also change. In this context, it is aimed to determine the characteristics of the problems used in the national exams applied during the transition to secondary education in Turkey and in the mathematics tests in PISA, which is an international comparative exam, according to the content area and then to determine the similarities and differences between the assessments. For this purpose, in the study in which document analysis, one of the qualitative research approaches, was used, 450 problems that appeared in the national exams between 2003-2019 and 116 problems that were asked and shared publicly in PISA were subjected to content analysis according to coding protocols prepared with a deductive approach. As a result of the study, it has been determined that numbers and operations, algebra, data processing, and probability content area problems are mostly or completely standard or verbal data-laden problems in both cases. In addition, it was concluded that geometry and measurement content area problems in national exams are mostly standard problems, and in PISA they are mostly non-standard problems, being approximately balanced. On the other hand, it was concluded that all content area problems in PISA are contextual, while in national exams, problems without context in numbers and operations, algebra and geometry and measurement were used more. In addition, in some content areas in both applications, results were obtained regarding the absence of common perspectives such as an algorithmic and non-rule-based approach to problem-solving, the use of high-level skills, and the effective use of representations.