Habitat konferanslarında küresel kent: Sorunlar ve çözüm odaklı eylem planları

Abstract

İnsanlık açısından yerleşik hayata geçiş en önemli kırılmalardan biridir. İlerleyen süreçlerde kentler, toplumların yaşadıkları değişim ve dönüşümün ana merkezi olmuştur. Güvenlik, ticaret, istihdam, daha iyi yaşam beklentisi vb. unsurların varlığı kentleri cazibe merkezi haline getirmiştir. 20. yüzyılın kilit kavramlarından olan kalkınma ve küreselleşme, kent yerleşimlerinde çeşitli yoksunluklar ortaya çıkarmıştır. Barınma sorunları öncülüğünde zincirleme ortaya çıkan diğer sorunların (istihdam, çevre, güvenlik, eşitsizlikler vb.) toplumlar ve ülkeler üzerinde artan maliyetleri Birleşmiş Milletleri (BM) harekete geçirmiştir. Habitat aracılığıyla ilk kez 1976’da düzenlenen konferansta yerleşim sorunları ele alınmıştır. Günümüze kadar yapılan 3 konferansta yerleşim temelli sorun alanları üzerinde durulmuş ve çözüm odaklı eylem planları açıklanmıştır. Çalışmamızın başlangıcında küreselleşme ve kent ilişkisi incelenmektedir. Daha sonra, insan yerleşimleri sorunlarına odaklanan BM-Habitat kurumsal yapısı ele alınmaktadır. İlerleyen kısımlarda, 1976’dan 2016’ya Habitat Konferanslarında insan yerleşimlerine ve küresel kent perspektifine dair ele alınan yaklaşımlar incelenmektedir. Çalışmamız, literatür incelemesine dayalı tarama yöntemiyle gerçekleştirilmiştir.

Transition to settlement is one of the most important historical shifts in human history. In the later stages, cities have become the core of change and transformation of the societies. Because of demand for security, trade, employment, better life expectations etc. made the cities a center of attraction. Development and globalization as key concepts of 20th century brought various deprivations on urban centers. Increasing costs of various issues led by sheltering (such as employment, environment, security, inequality etc.) triggered United Nations (UN) to take an action. Sheltering and related urban issues were discussed in global scale in 1976 conference for the first time through Habitat. In 3 conferences organized to this day, all settlement based issues were discussed and solution oriented action plans were announced. This study first analyzes the relationship between globalization and city. Furthermore, UN-Habitat institutional structure is analyzed. Then, approaches on the discussion of human settlements and global city perspective in Habitat conferences from 1976 to 2016 are analyzed. The study uses literature review based research approach.