Sivas ili aile sağlığı merkezlerinde görev yapan hekimlerin çocuk istismarı ve ihmali hakkındaki bilgi ve farkındalık düzeylerinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Çocuk istismarı ve ihmali (ÇİVİ), maruz kalan çocukta ciddi yaralanmalara hatta ölümlere neden olan ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Tanı konulmasında, yaralanmaların ve ölümlerin önlenmesinde hekimlerin ÇİVİ hakkında bilgi düzeyi ve farkındalığı çok önemlidir. Bu çalışma ile Sivas il merkezindeki Aile Sağlığı Merkezlerinde görev yapan hekimlerin çocuk istismarı ve ihmali konusundaki bilgi ve farkındalık düzeylerini ölçmek amaçlanmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel olan bu çalışmada araştırma evrenini Sivas il merkezinde görev yapmakta olan 105 adet pratisyen aile hekimi ve aile hekimliği uzmanı oluşturmaktadır. Katılımcıların sosyodemografik özelliklerini sorgulayan 17 soruluk Tanıtıcı Bilgi Formu ve “Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Risklerinin Tanımlanmasına Yönelik Ölçek” kullanılmıştır. Verilerinin analizi SPSS 25.0 istatistik paket programı kullanılarak yapıldı. İstatistiksel anlamlılık, p değerinin 0,05’in altında olduğu durumlar olarak kabul edildi. Bulgular: Çalışmamıza katılan kadınların, erkeklere göre çocuk istismarı ve ihmale yatkın çocukların özelliklerini tanımada daha bilgili olduğu görülmüştür. Kırk yaş ve altı grupta bulunan hekimler, ÇİVİ’de çocuk ile ebeveyn özelliklerini tanımada diğer yaş gruplarına oranla daha başarılı bulunmuştur. Aile hekimliği uzmanı olan hekimlerin, pratisyen hekimlere göre ÇİVİ’yi tanıma konusunda daha başarılı olduğu görülmüştür. Sonuç: Ülkemizde uygulanmakta olan sağlık sisteminde her bireyin sağlık hizmeti alımında ilk başvuru kaynağı olduğu göz önüne alındığında aile sağlığı merkezlerinde çalışan hekimler, ÇİVİ ile karşılaşma olasılığı yüksek olan sağlık hizmeti uygulayıcılarıdır. Dolayısıyla konu hakkında belirli periyotlarla yapılacak güncel yenilikleri de kapsayan etkin kurum içi sürekli tıp eğitimlerin artırılması ve teşvik edilmesiyle hekimlerin farkındalığının ve bilgi düzeylerinin tıp eğitimi sonrasında da yeterli ve etkin kalması sağlanmalıdır.

Objective: Child abuse and neglect (CAAN) is a serious public health problem that causes serious injuries and even deaths in exposed children. The level of knowledge and awareness of physicians about CAAN is very important in diagnosis and prevention of injuries and deaths. The aim of this study was to measure the level of knowledge and awareness of physicians working in Family Health Centers in Sivas province center about child abuse and neglect. Methods: In this descriptive and cross-sectional study, the study population consisted of 105 general practitioner family physicians and family medicine specialists working in Sivas city center. A 17-question Descriptive Information Form questioning the sociodemographic characteristics of the participants and the “Scale for the Identification of Symptoms and Risks of Child Abuse and Neglect” were used. Data were analyzed using SPSS 25.0 statistical package program. Statistical significance was accepted as a p value below 0.05. Results: Women who participated in our study were found to be more knowledgeable in recognizing the characteristics of children prone to CAAN than men. Physicians aged 40 years and younger were found to be more successful in recognizing child and parent characteristics in CAAN compared to other age groups. Family medicine specialists were more successful in recognizing CAAN than general practitioners. Conclusion: Considering that every individual is the first source of application in the health care system implemented in our country, physicians working in family health centers are health care practitioners who are likely to encounter child abuse and neglect. Therefore, it should be ensured that the awareness and knowledge levels of physicians remain adequate and effective after medical education by increasing and encouraging effective in-house continuing medical education, including current innovations to be made periodically on the subject.