İşletmelerin ihracatını etkileyen mikro faktörlerin belirlenmesi: Borsa İstanbul örneği

Abstract

Ülkelerin ve işletmelerin finansal olarak büyümesine önemli katkı sağlayan ihracat, birçok akademik çalışmaya konu olmuştur. Bu konudaki bilimsel çalışmaların çoğunluğu ihracatı etkileyen makroekonomik etkenlerin belirlenmesi üzerine yapılmıştır. Bu çalışmada, ihracatı etkileyen işletme içi faktörlerin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, Borsa İstanbul’da işlem gören ve ihracat yapan 125 işletmenin 2018-2023 yıllarına ait çeyrek dönemlik verileri kullanılmıştır. Yurt Dışı Satışlar (YDS) bağımlı değişken olarak Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (PSDG), Maddi Duran Varlıklar (MDV), Maddi Olmayan Duran Varlıklar (MODV), Aktif Toplamı (AKTF) ve Yatırım Harcamaları (YTRM) bağımsız değişken olarak çalışmaya dahil edilmiştir. Değişkenler Driscoll-Kraay dirençli tahmincisi ile test edilmiştir. Çalışmanın sonucuna göre PSDG ve AKTF faktörlerinin ihracatla arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki varken MODV değişkeni ile anlamlı ancak negatif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. MDV ve YTRM faktörleri ile ihracat arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Ayrıca ihracata en önemli katkı sağlayan değişkenin PSDG olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Exports, which significantly contribute to the financial growth of countries and businesses, have been the subject of many academic studies. The majority of scientific research on this topic has focused on identifying the macroeconomic factors influencing exports. This study aims to determine the firm-level factors affecting exports. In this context, quarterly data from 2018-2023 of 125 export-oriented companies listed on Borsa Istanbul were used. Overseas Sales (OS) was included as the dependent variable, while Marketing, Selling and Distribution Expenses (MSDE), Tangible Fixed Assets (TFA), Intangible Fixed Assets (ITFA), Total Assets (TA), and Investment Expenditures (IE) have included as independent variables in the study. The variables have tested using the Driscoll-Kraay robust estimator. According to the results of the research, MSDE and TA factors have found to have a significant and positive relationship with exports, while the ITFA variable had a significant but negative relationship. No significant relationship was found between TFA and IE factors and exports. Furthermore, it was concluded that the MSDE variable is the most significant contributor to exports.