Kişisel finansal faktörler, kompulsif satın alma ve finansal iyi olma hali arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu araştırmanın amacı, bireylerin materyalizm, hedonik tüketim, bütçeleme, özbenlik ve statü tüketimi düzeylerinin kompulsif satın alma üzerindeki etkilerini ve kompulsif satın almanın da finansal iyi olma hali üzerindeki olası etkilerini ortaya koymaktır. İlgili alan yazında yüksek düzeyde materyalizm, hedonik tüketim ve statü tüketimi ile düşük düzeyde bütçeleme yeteneği ve özbenliğe sahip bireylerin kompulsif satın alma eğilimlerinin arttığı; bu artışın ise finansal iyi olma halini olumsuz etkilediği birçok çalışmada ortaya konmuştur. Bu araştırma ile Türkiye?de bu etkilerin uluslararası literatürle paralellik gösterip göstermediği test edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla 66 soruluk bir anket kullanılmış ve toplam 226 kişiden geri dönüş sağlanmıştır. Veri kullanılarak yapılan analizler sonucunda materyalizmin alt boyutlarından merkeziyetçilik boyutunun kompulsif satın alma üzerinde pozitif bir etkisi tespit edilirken, materyalizmin diğer boyutlarının anlamlı bir etkisi saptanamamıştır. Bunun yanı sıra, hedonik tüketim ve statü tüketiminin kompulsif satın alma üzerinde pozitif; bütçeleme ve özbenlik değişkenlerinin ise kompulsif satın alma üzerinde negatif etkileri tespit edilmiştir. Öte yandan, kompulsif satın almanın finansal iyi olma halinin mevcut finansal durum boyutu üzerinde negatif bir etkisi bulunmuştur

The aim of the study is to define the probable effects of compulsive buying on financial well- being as well as the effects of materialism, hedonic consumption, budgeting, self-esteem, status consumption levels of the individuals on compulsive buying. The related field has been presented with lots of studies in the literature, in which the individuals?, having high level materialism, hedonic consumption and status consumption together with low level budgeting capability and self-esteem, trend on compulsive buying has been increased but this increase has a negatively affected the financial well- being. It has been aimed with this study to test that whether these effects in Turkey show parallelism with the international literature or not. A questionnaire with 66 questions has been used during the study for data collection; feedback has been received from 266 people. According to the analyses conducted via the usage of the data, positive effect of certrality of materialism on compulsive buying has been detected whereas the other dimensions of materialism have no meaningful effect. Besides, hedonic consumption and status consumption have positive effects on compulsive buying whereas budgeting and self-esteem have negative effects on compulsive buying. On the other hand it has been detected that compulsive buying has a negative effect on current financial situation dimension of financial well-being.