Türk makam müziğinde taksim icra etmeye yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, Türk müziği eğitimi veren lisans düzeyindeki devlet konservatuvarlarında, Türk sanat müziği enstrümanı icrâ eden 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin taksim icrâsına ilişkin tutumlarını belirlemek için bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelinde nicel bir çalışmadır. Türk makam müziğinde taksim icrâ etmeye yönelik geliştirilen bu ölçek, geçerliği ve güvenirliği test edilmiş bir ölçektir. Bu alanda yapılmış ilk çalışma olması özelliği ile de Türk müziği alanına sağlayacağı katkı bakımından önem arz etmektedir. Ölçeğin 59 maddelik deneme formu, random seçilen 15 üniversitede öğrenim gören toplam 307 öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Yapı geçerliğini saptayabilmek amacı ile yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçek 32 maddelik nihai formuna ulaşmıştır. Elde edilen veriler, ölçek geliştirme sürecinin aşamalarına uygun olarak analiz edilmiştir. Ölçeğin tamamına ait Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayısı 0,92, test-tekrar-test güvenirlik katsayısı ise r=0,66, p<.05 olarak tespit edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, lisans 3. ve 4. sınıf öğrencilerin taksim icrasına yönelik tutumlarını ölçebilecek, olumlu ve olumsuz tutumlar olmak üzere 2 alt boyutlu ve 32 maddeden meydana gelen geçerliği ve güvenirliği kanıtlanmış bir ölçek oluşturulmuştur. Geliştirilen bu tutum ölçeğinin, daha farklı ve uygun örneklemler ile çalışılarak faktör yapısının doğrulanmasına yönelik araştırmaların yürütülmesi önerilmektedir.

In this study, it is aimed to develop a scale to determine the attitudes of the 3rd and 4th grade students who play Turkish classical music instruments in the undergraduate state conservatories that provide Turkish music education towards the performance of taksim. The research is a quantitative study in the screening model. In addition, this scale, which was developed to perform improvisation in Turkish music, is important in terms of its contribution to the field of Turkish music, as it is the first of two studies, whose validity and reliability have been tested. The 59-item trial form of the scale was administered to a total of 307 students studying at 15 randomly selected universities. As a result of the exploratory factor analysis conducted to determine the construct validity, a final 32-item form was created. The obtained data were analyzed in accordance with the stages of the scale development process. Cronbach alpha internal consistency reliability coefficient of the whole scale was determined as 0,92, test-retest reliability coefficient was determined as r = 0.66, p <.05. As a result of the analysis, a valid and reliable scale consisting of 2 sub-dimensions as positive and negative attitudes and 32 items that can measure the attitudes of third and fourth year undergraduate students towards the execution of the division has been developed. Studies to verify the factor structure can also be conducted by studying this attitude scale with different and suitable sample groups.